Luận văn tốt nghiệp
a) Đối với doanh nghiệp
Lợi nhuận vừa là mục tiêu, vừa là động lực, vừa là điều kiện tồn tại và phát
triển của doanh nghiệp. Hoạt động của doanh nghiệp trong nền KTTT là nhằm đạt tới
mục tiêu lợi nhuận trong khuôn khổ của pháp luật.
Thật vậy, vì lợi nhuận cao nên các doanh nghiệp luôn luôn tìm cách đầu t mở
rộng quy mô sản xuất, cải tiến kỹ thuật, đổi mới công nghệ, chế tạo sản phẩm mới,
quản lý chặt chẽ chi phí, hạ giá thành để đa ra thị trờng ngày càng nhiều sản phẩm
chất lợng cao, giá cả hợp lý, thu hút khách hàng, chiếm lĩnh thị phần và giành lợi thế
trong cạnh tranh với đối thủ khác, chống tụt hậu và vơn lên trình độ cao của ngành,
của khu vực và thế giới.
Lợi nhuận đối với doanh nghiệp không chỉ là nguồn tích luỹ để tái sản xuất
mở rộng có tính chất quyết định đối với phát triển doanh nghiệp, mà còn là nguồn để
khuyến khích lợi ích vật chất đối với ngời lao động, cải thiện đời sống ngời lao động,
thúc đẩy họ ra sức sáng tạo, nâng cao tay nghề để có năng suất lao động cao, sản
phẩm đợc hoàn thiện, gắn chặt nỗ lực của họ với kết quả sau cùng của họ.
Lợi nhuận còn là nguồn để doanh nghiệp tham gia các hoạt động xã hội nh
làm từ thiện, nuôi các bà mẹ anh hùng, các ngời có công với cách mạng và thực hiện
tài trợ cho các phong trào nhằm nâng cao uy tín của doanh nghiệp.
b) Đối với kinh tế xã hội.
Lợi nhuận của doanh nghiệp không chỉ là một bộ phận của thu nhập thuần tuý
của doanh nghiệp mà đồng thời là nguồn thu quan trọng của ngân sách Nhà Nớc và
là nguồn tích luỹ quan trọng nhất để thực hiện tái sản xuất mở rộng xã hội và đáp
ứng các nhu cầu phát triển của xã hội. Lợi nhuận có mối quan hệ chặt chẽ và mật
thiết với các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật nh chỉ tiêu về đầu t, sử dụng các yếu tố đầu vào,
chi phí và giá thành sản xuất, các chỉ tiêu đầu ra và các chính sách tài chính nhà nớc.
Tóm lại, phấn đấu tăng lợi nhuận là một đòi hỏi tất yếu của doanh nghiệp
trong quá trình sản xuất kinh doanh, là mục tiêu của các doanh nghiệp.
4. Phơng pháp tính lợi nhuận và các tỷ suất lợi nhuận.
Hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp trong một chu kỳ không chỉ bao gồm
các hoạt động sản xuất chính và phụ theo đúng ngành nghề đã đăng ký kinh doanh,
Luận văn tốt nghiệp
mà còn tiến hành nhiều nghiệp vụ kinh doanh đa dạng, phức tạp và có tính chất
không thờng xuyên, nên lợi nhuận đợc hình thành từ nhiều bộ phận.
Lợi nhuận trớc thuế = Lợi nhuận HĐKD + Lợi nhuận HĐTC + Lợi nhuận HĐBT
Lợi nhuận sau thuế = Lợi nhuận trớc thuế Thuế thu nhập doanh nghịêp.
Phân tích lợi nhuận doanh nghiệp, chúng ta phải phân tích mọi hoạt động tạo
ra lợi nhuận của doanh nghiệp. Nhng trong các điều kiện hiện nay, hoạt động tài
chính còn nhiều hạn chế, hoạt động bất thờng không thể dự kiến trớc đợc. Hoạt động
sản xuất kinh doanh là hoạt động chủ đạo và lợi nhuận từ hoạt động này là lợi nhuận
cơ bản của doanh nghiệp. Chính vì vậy, sẽ là hiệu quả hơn khi ta phân tích lợi nhuận
doanh nghiệp chủ yếu từ hoạt động sản xuất kinh doanh. Đó là lý do vì sao em quan
tâm đến lợi nhuận của sản xuất kinh doanh khi thực hiện đề tài này.
* Lợi nhuận hoạt động sản xuất kinh doanh (chính) : là chênh lệch giữa doanh
thu thuần của hoạt động kinh doanh trừ đi chi phí hoạt động kinh doanh bao gồm
trong giá thành toàn bộ sản phẩm hàng hoá, dịch vụ đã tiêu thụ.
Doanh thu thuần là chênh lệch giữa tổng doanh thu với các khoản giảm trừ
doanh thu (giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại, thuế tiêu thụ đặc biệt và thuế XNK
nếu có)
Giá vốn hàng bán : Trong các đơn vị sản xuất hàng hoá đó là giá thành sản
xuất
Chi phí bán hàng : Là những khoản chi phí phát sinh có liên quan đến hoạt
động tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, lao vụ, dịch vụ trong kỳ.
Chi phí QLDN : Là những khoản chi phí có liên quan đến toàn bộ hoạt động
quản lý của cả doanh nghiệp mà không tách riêng ra đợc bất kỳ hoạt động nào.
Bảng công thức tính lợi nhuận.
Ký hiệu: Doanh thu thuần : DTT
Giá thành toàn bộ : GTTB
Bảng 01
Chỉ tiêu
Cách tính
ý nghĩa
Luận văn tốt nghiệp
1. Lợi nhuận HĐSXKD DTT - GTTB của sản
phẩm, hàng hoá và dịch vụ
tiêu thụ trong kỳ.
Lợi nhuận thu đợc từ HĐSX,
cung ứng sản phẩm, dịch vụ
trong kỳ.
2. Lợi nhuận HĐTC Doanh thu từ HĐTC
Thuế (nếu có) chi phí
HĐTC.
Là số chênh lệch giữa doanh
thu từ HĐTC với chi phí về
HĐTC và các khoản thuế
gián thu (nếu có).
3. Lợi nhuận HĐBT DTBT thuế (nếu có)
CPBT.
Là số chênh lệch giữa doanh
thu bất thờng với chi phí bất
thờng và khoản thuế gián thu
(nếu có).
* Một số tỷ suất lợi nhuận : Để đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh ngời ta
cần xác định tỷ lệ khả năng sinh lãi (tỷ suất lợi nhuận). Đây là nhóm chỉ tiêu phản
ánh tổng hợp nhất hiệu quả sản xuất kinh doanh và hiệu năng quản lý doanh nghiệp.
Tỷ suất lợi nhuận cao cho ta thấy hiệu quả kinh tế của kinh doanh và ngợc lại. Hơn
nữa tỷ suất lợi nhuận cho thấy rõ hai mặt, một mặt là tổng số lợi nhuận tạo ra do các
hoạt động mang lại cao hay thấp ; hai là số lợi nhuận tạo ra do các tác động của chi
phí cao hay thấp. Do yêu cầu nghiên cứu phân tích và đánh giá khác nhau của từng
doanh nghiệp mà có phơng pháp tính tỷ suất lợi nhuận khác nhau.
Các loại tỷ suất lợi nhuận :
Bảng 02
Stt
Các chỉ tiêu
Cách tính
ý nghĩa
Luận văn tốt nghiệp
1
LN/DTT
LNST (hoặc trớc thuế)
x 100
Doanh thu thuần
Nói lên một đồng doanh thu
tạo ra bao nhiêu đồng lợi
nhuận. Chỉ tiêu càng cao
càng tốt.
2
LN/VKDBQ
Lợi nhuận sau thuế
x 100
Vốn kinh doanh BQ
Nói lên một đồng vốn kinh
doanh tạo ra bao nhiêu LN.
Chỉ tiêu càng cao càng tốt.
3
LN/VCSHBQ
Lợi nhuận sau thuế
x 100
Vốn chủ sở hữu BQ
Nói lên một đồng vốn chủ
sở hữu tạo ra bao nhiêu đồng
lợi nhuận.
4
LN/VLĐBQ
Lợi nhuận sau thuế
x 100
Vốn lu động BQ
Nói lên một đồng vốn lu
động tạo ra bao nhiêu đồng
lợi nhuận.
5
LN/VCĐBQ
Lợi nhuận sau thuế
x 100
Vốn cố định BQ
Nó cho ta biết đợc hiệu quả
sử dụng một đồng vốn cố
định.
6
LN/GTSX(hay
giá thành toàn bộ)
Lợi nhuận sau thuế
x 100
Giá thành sản xuất
Phản ánh hiệu quả kinh tế
của các chi phí đã bỏ ra.
Luận văn tốt nghiệp
5) Các nhân tố ảnh hởng đến lợi nhuận
Để có thể tìm ra những biện pháp hữu hiệu nhằm đạt đợc mức lợi nhuận mong
muốn, các doanh nghiệp cần phải nghiên cứu ảnh hởng của các nhân tố đến kết quả
kinh doanh và lợi nhuận của doanh nghiệp.
Trong các nhân tố ảnh hởng đến lợi nhuận, có những nhân tố bên trong doanh
nghiệp nhng cũng có những nhân tố bên ngoài không thuộc tầm kiểm soát của doanh
nghịêp. Tất cả những nhân tố đó có thể tác động có lợi hoặc bất lợi đến hoạt động
kinh doanh của doanh nghiệp.
5.1) Các nhân tố khách quan
a) Thị trờng và sự cạnh tranh
Thị trờng ảnh hởng trực tiếp đến lợi nhuận của doanh nghiệp vì sự biến động
của cung và cầu trên thị trờng ảnh hởng đến khối lợng hàng hoá bán ra của doanh
nghiệp. Nếu cung lớn hơn cầu chứng tỏ nhu cầu về mặt hàng kinh doanh đã đợc đáp
ứng tơng đối đầy đủ, ngời tiêu dùng không còn mặn mà tiêu dùng mặt hàng đó nữa
cho dù doanh nghiệp có dùng biện pháp khuyến khích mua hàng. Lúc này việc tăng
khối lợng hàng bán ra là rất khó khăn và dẫn đến lợi nhuận của doanh nghiệp giảm.
Ngợc lại trong trờng hợp cung nhỏ hơn cầu thì hàng hoá bán ra nhanh hơn, kết quả
kinh doanh tốt hơn. Mặt khác khi nói đến thị trờng ta không thể bỏ qua yếu tố cạnh
tranh. Cạnh tranh xảy ra giữa những nhà kinh doanh cùng bán một loại sản phẩm
hoặc các sản phẩm, có thể thay thế lẫn nhau làm ảnh hởng đến lợi nhuận của doanh
nghiệp.
b) Chính sách kinh tế của nhà nớc
Vai trò chính sách kinh tế của nhà nớc trong nền kinh tế thị trờng có tác động
mạnh đến hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp thông qua việc điều tiết hoạt động
kinh tế ở tầm vĩ mô. Do đó ảnh hởng gián tiếp đến lợi nhuận thông qua các chính
sách kinh tế, chính trị, pháp luật, kinh tế xã hội. . . Trong đó thuế là một công cụ
giúp cho nhà nớc thực hiện tốt công việc điều tiết vĩ mô của mình. Thuế gián thu tác
động đến giá hàng bán ra cao hay hạ và tác động đến tiêu thụ hàng hoá, ảnh hởng
Luận văn tốt nghiệp
đến lợi nhuận. Thuế trực thu trực tiếp làm giảm lợi nhuận để lại cho doanh nghiệp,
tức là tác động đến tích luỹ của doanh nghiệp.
c) Sự biến động giá trị tiền tệ
Khi giá trị đồng tiền thay đổi do lạm phát hay do tỷ giá hối đoái giữa ngoại tệ
với đồng tiền trong nớc biến động tăng hoặc giảm, sẽ ảnh hởng đến chi phí đầu vào
và đầu ra, giá cả thị trờng. Do đó, sự biến động của giá trị đồng tiền sẽ tác động đến
lợi nhuận thực tế của doanh nghiệp đạt đợc.
5.2) Các nhân tố chủ quan.
Trong lợi nhuận của doanh nghiệp, lợi nhuận hoạt động kinh doanh chiếm tỷ
trọng lớn nhất. Do vậy việc xem xét các nhân tố ảnh hởng đến lợi nhuận hoạt động
kinh doanh có ý nghĩa đề ra các biện pháp nâng cao lợi nhuận.
Theo công thức xác định lợi nhuận hoạt động kinh doanh.
Ngoài nhân tố thuế, ta thấy có hai nhân tố ảnh hởng đến lợi nhuận là doanh
thu và giá thành toàn bộ.
5.2.1)Doanh thu hoạt động sản xuất kinh doanh
Công thức xác định doanh thu là:
Doanh thu =P(i) x q(i)
Trong đó:
P(i):giá bán đơn vị hàng i
q(i): Số lợng hàng hoá i bán ra
Từ công thức trên ta thấy doanh thu chịu ảnh hởng của các nhân tố sau:
5.2.1.1) Khối lợng hàng hoá tiêu thụ
Trong khi các yếu tố khác không đổi thì khối lợng hàng hoá bán ra tăng lên sẽ
làm cho doanh thu tăng lên và kéo theo lợi nhuận tăng. Để tiêu thụ hàng hoá, trớc hết
khi lập phơng án kinh doanh doanh nghiệp phải lựa chọn đợc mặt hàng kinh doanh
phù hợp, có nghĩa là mặt hàng phải đợc chấp nhận thanh toán và đáp ứng nhu cầu của
ngời tiêu dùng. Phù hợp còn có nghĩa là doanh nghiệp có đủ khả năng về tài chính,
nhân lực, kỹ thuật để kinh doanh mặt hàng đó.
Luận văn tốt nghiệp
5.2.1.2) Giá bán hàng hoá
Giá bán vừa tác động đến khối lợng hàng bán, vừa tác động trực tiếp đến
doanh thu. Về nguyên tắc theo quy luật cạnh tranh và quy luật cung cầu khi giá giảm
thì mức tiêu thụ tăng và ngợc lại. Trong khi các yếu tố khác không đổi, giá bán tăng
sẽ làm cho doanh thu tăng và ngợc lại. Khi xác định giá bán phải đảm bảo 2 yêu
cầu :
- Giá bán phải đợc thị trờng chấp nhận tức là ngời tiêu dùng chấp nhận mua
hàng với giá đó. Đây là yếu tố sống còn đối với doanh nghiệp, vì doanh nghiệp có
tồn tại hay không phụ thuộc vào việc tiêu thụ đợc hàng hoá.
- Giá bán phải bù đắp đợc giá thành toàn bộ và mang lại lợi nhuận cho doanh
nghiệp. Do vậy phải phấn đấu tiết kiệm chi phí giảm giá thành có ý nghĩa rất lớn đối
với việc xác định giá bán và nâng cao lợi nhuận.
5.2.1.3) Cơ cấu mặt hàng kinh doanh
Để nâng cao hiệu quả kinh tế, giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh, các doanh
nghiệp thờng kinh doanh nhiều ngành hàng khác nhau, mỗi ngành hàng lại có nhiều
mặt hàng cụ thể và giá bán khác nhau.Về kết cấu mặt hàng, nếu tỷ trọng mặt hàng có
giá cao (do chất lợng cao) càng lớn đợc tiêu thụ thì doanh thu sẽ tăng. Ngợc lại nếu
tỷ trọng mặt hàng có giá thấp chiếm tỷ trọng cao thì doanh thu có thể bị giảm.
Vấn đề đặt ra là phải điều tra thị trờng để đa ra mặt hàng hấp dẫn có giá để
tăng doanh thu.
5.2.2) Giá thành toàn bộ
Giá thành toàn bộ = giá thành sản xuất + chi phí bán hàng + chí phí quản lý
doanh nghiệp
Qua công thức trên ta thấy : Giá thành toàn bộ của hàng hoá tiêu thụ phụ
thuộc vào giá thành sản xuất, CPBH, CPQLDN. Đối với doanh nghiệp sản xuất, giá
thành sản xuất chính là giá vốn hàng bán.
Luận văn tốt nghiệp
5.2.3) Khả năng về vốn
Vốn là tiền đề vật chất cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp, do vậy nó
là một trong những nhân tố quan trọng quyết định đến hiệu quả kinh doanh và lợi
nhuận của doanh nghiệp. Trong quá trình cạnh tranh trên thơng trờng, doanh nghiệp
nào có lợi thế về vốn thì sẽ có lợi thế kinh doanh .
5.2.4) Nhân tố con ngời
Có thể nói con ngời luôn đóng vai trò trung tâm và có ảnh hởng trực tiếp đến
hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Trình độ quản lý, trình độ chuyên môn cũng
nh sự nhanh nhạy nắm bắt đợc cơ hội, xu thế kinh tế của ngời lãnh đạo trong cơ chế
thị trờng ảnh hởng trực tiếp đến hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó,
trình độ kỹ thuật, năng lực chuyên môn và ý thức trách nhiệm trong lao động của cán
bộ công nhân viên cũng đóng một vai trò rất quan trọng, quyết định sự thành công
của mỗi doanh nghiệp. Với một đội ngũ cán bộ công nhân viên có trình độ cao thích
ứng với yêu cầu của thị trờng, doanh nghiệp có thể nâng cao năng suất lao động, từ
đó tạo điều kiện nâng cao lợi nhuận .
6. Một số biện pháp nâng cao lợi nhuận
6.1) Xây dựng phơng án kinh doanh phù hợp
Vấn đề đặt ra trong xây dựng phơng án kinh doanh phù hợp là phơng án phải
khả thi, phù hợp với tình hình thị trờng, khai thác hết mọi tiềm năng, thế mạnh của
doanh nghiệp để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và thu về lợi nhuận tối đa cho doanh
nghiệp. Để đạt đợc các yêu cầu trên khi xây dựng phơng án kinh doanh ta phải tiến
hành theo một trình tự sau :
- Trớc hết, doanh nghiệp phải xác định vị trí của mình hiện nay trên thơng tr-
ờng. Doanh nghiệp phải xác định đợc các điểm mạnh, điểm yếu cũng nh những
thuận lợi, khó khăn của mình.
Doanh nghiệp phải xác định quan hệ của mình với ngời cung cấp, với khách
hàng, xác định vị trí của doanh nghiệp với các đối thủ cạnh tranh.
Luận văn tốt nghiệp
- Doanh nghiệp phải tiến hành nghiên cứu thị trờng, xem xét tìm hiểu xác định
những nhu cầu cha đợc thoả mãn, nghiên cứu sự biến động của mức cầu và độ dãn
của cầu với giá và ký kết đợc các hợp đồng kinh doanh có lợi.
- Trên cơ sở đó, doanh nghiệp sẽ xác định mặt hàng sản xuất kinh doanh bao
gồm cơ cấu mặt hàng, số lợng, chất lợng của mỗi loại hàng hoá và khả năng sinh lời
của chúng. Doanh nghiệp phải xác định đối tợng phục vụ của từng mặt hàng, xác
định khả năng cạnh tranh của hàng hoá và xem xét khả năng đổi mới cải tiến sản
phẩm có khả năng đáp ứng nhu cầu thay đổi của thị trờng.
- Sau khi xác định mặt hàng kinh doanh, doanh nghiệp phải lựa chọn một số
công nghệ để sản xuất và tiêu thụ hàng hoá. Hai tiêu chí để lựa chọn công nghệ :
+) Khả năng về vốn, khả năng cạnh tranh
+) Khả năng nâng cấp phát triển công nghệ đó
- Tiếp theo, doanh nghiệp phải lựa chọn mô hình tổ chức quản lý, xác định các
rủi ro có thể xảy ra và biện pháp phòng ngừa, lập các kế hoạch chi tiết nh: kế hoạch
NVL, sản xuất, tài chính, nhân sự, tiêu thụ . . . Để đa phơng án kinh doanh đi sâu vào
thực tiễn.
6.2) Lựa chọn, huy động và sử dụng có hiệu quả các nguồn vốn và tài sản.
- Huy động tối đa nguồn vốn tự có, năng lực sản xuất của doanh nghiệp để mở
rộng sản xuất kinh doanh, tăng khối lợng hàng hoá, tăng năng suất lao động.
- Đẩy nhanh vòng quay của vốn lu động, tìm biện pháp tháo gỡ những ánh tắc
làm vốn ứ đọng nh dự trữ, sản xuất, tiêu thụ, thanh toán cha đợc cải thiện.
- Khi vốn tự có không đủ phải huy động vốn bên ngoài. Huy động vốn bên
ngoài có nhiều hình thức nhng bất cứ hình thức nào cũng phải tính toán chi phí sử
dụng vốn có thể gánh chịu đợc.
6.3) Hạ chi phí, giá thành.
- Đối với giá thành sản xuất : Phân tích giá thành, định mức các chi phí sản
xuất nh nguyên vật liệu, nhân công. . .
Phải xây dựng kế hoạch giá thành và hạ giá thành sản phẩm có thể so sánh đ-
ợc.
Luận văn tốt nghiệp
- Đối với giá thành toàn bộ : Quản lý tốt chi phí bán hàng, chi phí QLDN. Xây
dựng dự toán chi phí và đa chỉ tiêu tiết kiệm chi phí và giao rõ cho từng bộ phận.
Phải thấy rằng, khi giá bán đã đợc hình thành, phấn đấu hạ chi phí để hạ giá
thành sản xuất và giá thành toàn bộ là khâu có ý nghĩa quyết định đến lợi nhuận của
doanh nghiệp.
6.4) Đẩy mạnh tiêu thụ và thanh toán tiền hàng.
- Nghiên cứu thị trờng để nắm bắt nhu cầu về chủng loại hàng hoá, về giá cả,
về mùa vụ, về nơi tiêu thụ
- Lựa chọn và sử dụng các hình thức bán buôn, bán lẻ, bán đại lý để mở rộng
mạng lới tiêu thụ, tăng doanh thu, tiết kiệm chi phí
- Có các chính sách hợp lý đối với khách hàng quen thuộc, khách hàng mua
với số lợng lớn, áp dụng các hình thức khuyến mại khi cần thiết.
- Lựa chọn phơng thức thanh toán hợp lý, đẩy nhanh thanh toán, chống bị
chiếm dụng vốn.
6.5) Phân phối lợi nhuận hợp lý.
Phân phối lợi nhuận hợp lý thực chất là giải quyết mối quan hệ giữa tích luỹ,
dự phòng và tiêu dùng để vừa đảm bảo phát triển sản xuất kinh doanh vừa đảm bảo
thoả mãn nhu cầu phúc lợi, khen thởng hợp lý của ngời lao động trong doanh nghiệp,
động viên họ quan tâm phấn đấu cho sự tăng trởng của doanh nghiệp. Trong trờng
hợp vốn còn hạn chế thì việc phân phối lợi nhuận cần dành phần lớn cho tích luỹ sẽ
tạo điều kiện để mở rộng và cải tiến hoạt động sản xuất kinh doanh, do đó sẽ thu đợc
nhiều lợi nhuận, tạo điều kiện tăng tích luỹ vốn nhiều hơn.
Trên đây là một số phơng hớng cơ bản để góp phần làm tăng lợi nhuận cho
doanh nghiệp. Tuy nhiên đây không phải là công thức chung áp dụng cho mọi doanh
nghiệp mà tuỳ theo đặc điểm hoạt động sản xuất kinh doanh mà doanh nghiệp chọn
cho mình một hoặc một số biện pháp khả thi và có khả năng mang lại kết quả cao
nhất để không ngừng nâng cao lợi nhuận cho doanh nghiệp .
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét