2.1.2. Nhu cầu tin và tình hình tiếp cận thông tin của người khiếm thị 19
2.1.3. Tình hình đáp ứng nhu cầu tin cho người khiếm thị tại Việt Nam nói chung và tại Hà Nội nói riêng
20
2.1.4 Cơ cấu nguồn lực thông tin phục vụ người khiếm thị tại Thư viện Hà Nội 26
2.2. Hiện trạng cơ sở vật chất kỹ thuật, ngân sách phục vụ bạn đọc khiếm thị 35
2.3. Công tác phục vụ bạn đọc 37
2.3.1 Phục vụ tại Thư viện 37
2.3.2. Phục vụ lưu động 38
2.3.3 Tổ chức giới thiệu sách 38
2.4. Các hoạt động phát triển Thư viện dành cho người khiếm thị tại Thư viện Hà Nội 38
CHƯƠNG III
MỘT VÀI NHẬN XÉT, ĐÁNH GIÁ VÀ KIẾN NGHỊ 40
3.1. Kết quả đạt được 40
3.2. Những mặt tồn tại 41
3.3.Một vài kiến nghị 41
KẾT LUẬN 43
PHỤ LỤC 44
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 47
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Cộng đồng người khiếm thị (viết tắt: NKT) nước ta hiện nay chiếm tỷ
lệ trên 1% dân số. Họ đều là những người thiệt thòi về thể chất, khó khăn
trong cuộc sống trong việc thu nhận thông tin, nhưng không ít trong số họ đã
cống hiến sức mình làm giàu đẹp cho đất nước. Đa phần NKT thường ngại
giao tiếp, mặc cảm với bản thân và cam chịu. Nhằm giảm bớt khó khăn, bù
đắp thiệt thòi cho họ, việc chăm lo mọi mặt, đặc biệt là đời sống văn hóa, tinh
thần cho NKT, đảm bảo quyền và sự bình đẳng trong cống hiến và hưởng thụ
các dịch vụ văn hóa công - trong đó có lĩnh vực sách báo và thư viện - luôn
được Đảng và Nhà nước quan tâm. Giúp họ nâng cao dân trí, trau dồi kiến
thức cũng là góp phần đào tạo nhân lực và là nghĩa cử cao đẹp, làm giàu thêm
giá trị văn hóa - xã hội trước thử thách của kinh tế thị trường.
Tại Điều 6 khoản 4 Pháp lệnh Thư viện đã khẳng định: “Người khiếm
thị được tạo điều kiện sử dụng tài liệu thư viện bằng chữ nổi hoặc các vật
mang tin đặc biệt”. Tại Điều 2 khoản Nghị định số 72/2002/NĐ-CP ngày 06
tháng 8 năm 2002 của Chính phủ Quy định chi tiết thi hành Pháp lệnh Thư
viện đã cụ thể trách nhiệm của các thư viện công cộng: “Thư viện công cộng
có trách nhiệm phối hợp với Hội Người mù xây dựng bộ phận sách báo bằng
chữ nổi và các dạng tài liệu đặc biệt khác phục vụ cho người khiếm thị”. Hiện
nay, việc đáp ứng nhu cầu tiếp thu thông tin, kiến thức của NKT còn rất hạn
chế. Việc truyền bá tri thức cho những người khiếm thị là điều cần thiết và
cần được quan tâm đúng đắn của các cơ quan Thông tin - Thư viện, đặc biệt
là TVTPHN - Thư viện Thủ đô.
Chính vì vậy, với tinh thần cầu thị và những đòi hỏi cấp bách được đặt
ra cho NKT, tôi lựa chọn đề tài “Công tác phục vụ bạn đọc khiếm thị tại
Thư viện Thành phố Hà Nội” làm đề tài Khóa luận Tốt nghiệp của mình.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
1
2. Mục đích và Nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích nghiên cứu
Góp phần giúp người khiếm thị được quan tâm thảo đáng hơn trong
việc tiếp nhận thông tin, kiến thức. Qua đó góp phần giúp hoạt động Thư viện
dành cho NKT tại Thư viện Hà Nội cũng như các Thư viện công cộng được
biết đến nhiều hơn và quan tâm thỏa đáng hơn.
2.2 Nhiệm vụ nghiên cứu
Phản ánh rõ được thực trạng phục vụ bạn đọc khiếm thị của Thư viện
Hà Nội. Qua đó đề xuất những ý tưởng, giải pháp nhằm nâng cao chất lượng
phục vụ bạn đọc khiếm thị tại Thư viện Hà Nội.
3. Tình hình nghiên cứu của đề tài
Các đề tài chuyên ngành Thông tin - Thư viện về đối tượng NKT còn
khá mới mẻ. Trong những năm gần đây, có rất nhiều đề tài của Sinh viên
Khoa Thông tin - Thư viện, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
nghiên cứu về TVHN như:
- Tìm hiểu ứng dụng Công nghệ thông tin trong hoạt động Thông tin - Thư
viện tại Thư viện Hà Nội. Lê Thị Thanh Nhàn. Khóa luận Tốt nghiệp
K43 Chính quy, 2002.
- Tìm hiểu ngôn ngữ tìn tin áp dụng tại Thư viện Hà Nội.Ngô Thị Nguyệt
Minh. Khóa luận Tốt nghiệp K44 Chính quy, 2003.
- Nghiên cứu công tác tuyên truyền giới thiệu sách tại Thư viện Hà Nội,
Nguyễn Thị Hảo. Khóa luận Tốt nghiệp K45 Chính quy, 2004.
- Tăng cường nguồn lực thông tin tại Thư viện Hà Nội. Nguyễn Thị Bình
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
2
Khóa luận Tốt nghiệp K45 Chính quy, 2004.
- Phát triển vốn tài liệu địa chí tại Thư viện Hà Nội. Nguyễn Thị Huyền.
Khóa luận Tốt nghiệp K45 Chính quy, 2004.
- Tìm hiểu vốn tài liệu văn bia tại Thư viện Hà Nội. Nguyễn Văn Dũng.
Khóa luận Tốt nghiệp K45 Chính quy, 2004.
- Tìm hiểu vốn Thư tịch cổ tại Thư viện Hà Nội. Vũ Thị Thủy. Khóa luận
Tốt nghiệp K46 Chính quy, 2005.
- Tổ chức vốn tài liệu ở thư viện Hà Nội. Khoa Thanh Ngọc. Khóa luận
Tốt nghiệp K46 Chính quy, 2005.
- Tìm hiểu các sản phẩm và dịch vụ thông tin, thư viện của Thư viện Hà
Nội. Đỗ Thu Huyền. Khóa luận Tốt nghiệp K46, 2005.
- Tìm hiểu nhu cầu tin và đảm bảo thông tin tại Thư viện Hà Nội. Hồ Thị
Thúy Chinh. Khóa luận Tốt nghiệp K48, 2007.
v…v
Nghiên cứu có liên quan đến bạn đọc khiếm thị trong 6 năm trở lại đây
chỉ có duy nhất một đề tài :
Tìm hiểu hoạt động của một số phòng đọc sách tiêu biểu dành cho
người khiếm thị ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Nguyễn Thị Đào. Báo
cáo khoa học, 2003.
Với những thay đổi về phạm vi địa lý cũng như hiện trạng thực tế, tôi
khẳng định đề tài “Công tác phục vụ bạn đọc khiếm thị tại Thư viện Thành
phố Hà Nội” là đề tài mới, trong nhiều năm trở lại đây vẫn chưa được nghiên
cứu.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
3
4. Phạm vi nghiên cứu của đề tài
4.1. Phạm vi về không gian
Thư viện Thành phố Hà Nội , bao gồm:
- Thư viện Hà Nội 47 Bà Triệu - Hà Nội
- Thư viện Hà Nội cơ sở 2 - Số 02 Đường Quang Trung - Hà
Đông - Hà Nội
4.2. Phạm vi về thời gian
Thư viện Hà Nội từ năm 1998 đến nay.
Thư viện Hà Nội cơ sở 2 từ tháng 1 năm 2009 đến nay
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1. Phương pháp luận
Trong Khóa luận, người nghiên cứu đã áp dụng các kiến thức chuyên
ngành được học và các phương pháp: Duy vật biện chứng; duy vật lịch sử và
đường lối chính sách của Đảng và Nhà nước Việt Nam về phát triển Kinh tế -
Xã hội, Khoa học và Công nghệ, Văn hóa xã hội nói chung và về ngành
Thông tin - Thư viện nói riêng v v
5.2. Phương pháp cụ thể
- Xử lý phân tích tổng hợp tài liệu
- Điều tra Xã hội học (phỏng vấn trực tiếp, quan sát…)
- Thống kê, so sánh
- Lịch sử - so sánh
- Tiếp cận hệ thống v…v
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
4
6. Đóng góp về lý luận và thực tiễn
6.1. Đóng góp về lý luận
Phản ánh được một trong những nhiệm vụ hoạt động của Thư viện là
phục vụ mọi đối tượng nhân dân.
6.2. Đóng góp về thực tiễn
- Rút ra những kinh nghiệm và kết quả đã đạt được của thư viện trong
công tác phục vụ người khiếm thị
- Phản ánh được nhu cầu hiện nay của bạn đọc khiếm thị đối với các
tài liệu tri thức
- Đưa ra một vài đóng góp và gợi ý ban đầu cho việc phát triển
- Đóng góp vào giá trị nhân đạo, tuyên truyền, giới thiệu nhiều hơn
về hoạt động phục vụ sách báo cho người khiếm thị.
7. Cấu trúc Khóa luận
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục tài liệu tham khảo, Mục lục
và Phụ lục, Khóa luận gồm 3 chương:
- CHƯƠNG I: Giới thiệu khái quát Thư viện Thành phố Hà Nội
- CHƯƠNG II: Thực trạng công tác phục vụ tài liệu cho bạn đọc khiếm
thị tại Thư viện Hà Nội.
- CHƯƠNG III: Một số giả pháp nâng cao chất lượng phục vụ bạn đọc
khiếm thị.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
5
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
6
CHƯƠNG I
KHÁI QUẤT THƯ VIỆN THÀNH PHỐ HÀ NỘI
1.1 Lịch sử hình thành và phát triển Thư viện Hà Nội
Thư viện Hà Nội (viết tắt: TVHN) được thành lập ngày 15/10/1956 với
tên gọi ban đầu “Phòng đọc sách nhân dân”. Thư viện đã qua nhiều lần thay
đổi địa điểm (nhà Thuỷ Toạ, Lò Đúc, Mai Dịch, Văn Miếu - Quốc Tử
Giám). Từ tháng 1/1959 Thư viện chính thức đóng tại 47 Bà Triệu và mang
tên “Thư viện nhân dân Hà Nội”, nay là Thư viện Hà Nội
- Tên hành chính: Thư viện
Thủ đô Hà Nội
- Tên giao dịch quốc tế: Hanoi
Capital Library
- Website:
www.thuvienhanoi.org.vn
Ảnh 01: Thư viện Hà Nội trước năm 2005
Ngày 10/10/2005, TVHN khởi công xây dựng mới trên 1.347m
2
của trụ
sở cũ, trụ sở mới của TVHN được đầu tư xây dựng hiện đại, gồm 8 tầng nổi
và 1 tầng hầm, cao trình 29,7m, diện tích sàn 6.161m
2
với hệ thống trang thiết
bị đồng bộ, phụ trợ tốt cho hoạt động phục vụ người đọc. Công trình được
xây dựng trong 3 năm (10/10/2005 – 10/10/2008) với tống vốn đầu tư 44 tỷ
đồng.
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
7
Số lượng cán bộ trong
những ngày đẩu mới
thành lập chỉ có 4 người,
với vốn sách vài ngàn
cuốn được chuyển từ
kháng chiến về, ngoài ra
là một số báo, tạp chí.
Cơ sở vật chất của Thư
viện còn nghèo nàn. Cán
bộ của Thư viện đã tìm
mọi cách khắc phục khó
khăn để từng bước đưa
Thư viện thành phố đi
lên.
Ảnh 02 Thư viện Hà Nội từ tháng 10/2008
Trong hoàn cảnh hoà bình vừa lập lại, một nửa đất nước bước vào giai
đoạn phục hồi kinh tế, THƯ VIệN đã tập trung sách báo phục vụ nhân dân
Thủ đô, đồng thời chú trọng phát triển mạng lưới các thư viện cơ sở, từ một
Thư viện Thành phố sau này phát triển thêm 12 thư viện quận, huyện phục vụ
nhân dân nội và ngoại thành.
Để ghi nhận những đóng góp đáng kể của , Đảng, Nhà nước đã trao
tặng cho TVHN 03 Huân chương Lao động và Huân chương Độc lập hạng
Ba.
Từ ngày 01/08/2008, Hà Nội mở rộng địa giới hành chính, sáp nhập
tỉnh Hà Tây và một phần địa phận các tỉnh lân cận nên hoạt động của các tổ
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
8
chức hành chính của Hà Nội, trong đó có Thư viện Hà Nội cũng thay đổi, mở
rộng.
Tháng 2/2009, Thư viện tỉnh Hà Tây (thành lập năm 1957) chính thức
sáp nhập vào Thư viện Hà Nội, đổi tên gọi là “Thư viện Hà Nội Cơ sở 2”. Tên
hành
chính chung của 2 cơ sở là “Thư viện Thành phố Hà Nội”.
TVHN đã tổ chức tốt mọi hoạt động tại Cơ sở 2 – Số 2 Quang Trung,
Hà Đông và luân chuyển sách xuống 79 tủ sách cơ sở.
Hiện hai cơ sở đã và đang hoạt động vừa mang tính độc lập vừa phát
huy thế mạnh tổng lực, phấn đấu hoàn thành tốt nhiệm vụ đặt ra cho Thư viện
Thủ đô.
1.2 Chức năng, nhiệm vụ
1.2.1 Chức năng
TVTPHN là Trung tâm Văn hóa - Khoa học - Giáo dục quan trọng của
Thủ đô, có chức năng tàng trữ, luân chuyển sách báo kể cả các loại sách, báo,
tài liệu do địa phương xuất bản… đến với cộng đồng. Thư viện phục vụ rộng
rãi mọi đối tượng bạn đọc, bao gồm: người lao động, người cao tuổi, thanh
niên, thiếu nhi, học sinh, sinh viên, cán bộ quản lý, người khuyết tật, những
người nghiên cứu khoa học kỹ thuật v…v. Vì vậy, TVTPHN vừa là một Thư
viện khoa học tổng hợp, vừa có chức năng nghiên cứu và hướng dẫn nghiệp
vụ thư viện cơ sở, duy trì và phát triển văn hóa đọc trong nhân dân.
1.2.2. Nhiệm vụ
- Là trung tâm nghiên cứu và hướng dẫn phương pháp hoạt động của
hệ thống thư viện, tủ sách và phong trào đọc sách của quần chúng,
Website: http://www.docs.vn Email : lienhe@docs.vn Tel : 0918.775.368
9
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét