đại 9

- Vãư kiãún thỉïc cå bn : HS âỉåüc cng cäú lải cho vỉỵng chàõc tênh
cháút ca hm säú y= ax
2
v hai nháûn xẹt sau khi hc tênh cháút âãø
váûn dủng vo gii bi táûp v âãø chøn bë v âäư thë hm säú y=ax
2
åí tiãút sau.
- Vãư ké nàng : HS biãút tênh giạ trë ca hm säú khi biãút giạ trë cho
trỉåïc ca biãún säú v ngỉåüc lải.
- Vãư tênh thỉûc tiãùn : HS âỉåüc luûn táûp nhiãưu bi toạn thỉûc tãú
âãø tháúy r toạn hc bàõt ngưn tỉì thỉûc tãú cüc säúng v lải quay
tråí lải phủc vủ thỉûc tãú.
B. PHỈÅNG PHẠP : Gåüi måí.
C. CHØN BË CA GV V HS:
- GV : Bng phủ ghi âãư bi cạc bi kiãøm tra v luûn táûp.
Bng phủ hồûc giáúy trong k sàón bng hồûc lỉåïi ä vng âãø
v âäư thë.
Thỉåïc thàóng, pháún mu.
- HS : Bng phủ nhọm hồûc giáúy trong, bụt dả.
Mạy tênh b tụi âãø tênh toạn.
D. CẠC BỈÅÏC LÃN LÅÏP :
I. ÄØn âënh täø chỉïc :
II. Bi c : 7 phụt
- GV gi 1 HS lãn bng kiãøm tra bi
c
a. Hy nãu tênh cháút ca hm säú - HS : Tr låìi
y = ax
2
(a ≠0)
+ Nãúu a >0 thç hm säú nghëch
biãún khi x <0 v âäưng biãún khi
x>0
+ Nãúu a <0 thç hm säú âäưng
biãún khi x<0 v âäưng biãún khi
x>0
b. Chỉỵa bi säú 3 tr 31 SGK HS: h = 100m
S = 4t
2

a. Sau 1 giáy, váût råi qung âỉåìng
l :
S
1
= 4.1
2
= 4 (m)
Váût cn cạch âáút l :
100- 4 = 96 (m)
Sau 2 giáy, váût råi qung âỉåìng
l :
S
2
= 4.2
2
= 16 (m)
Váût cn cạch âáút l :
100- 16 = 84 (m)
- GV cáưn dỉû phng nãúu HS nháưm
láúy 96 - 16 = 80 (m)
b. Váût tiãúp âáút nãúu S = 100
=> 4t
2
= 100
t
2
= 25
t=5 (giáy) (vç thåìi gian khäng ám)
GV gi HS åí dỉåïi låïp nháûn xẹt
bi ca bản räưi cho âiãøm
III. Bi måïi :
Hat âäüng ca tháưy v tr Näüi dung kiãún thỉïc
187
LUÛN TÁÛP (35 phụt)
- GV gi 1 HS âc to pháưn "Cọ thãø
em chỉa biãút" ca SGK tr 31 v nọi
thãm trong cäng thỉïc åí bi táûp 2
bản vỉìa chỉỵa åí trãn, qung
âỉåìng chuøn âäüng ca váût råi
tỉû do t lãû thûn våïi bçnh
phỉång ca thåìi gian.
Bi 2 tr 36 SBT
(Âãư bi âỉa lãn mn hçnh)
- GV k bng sàón, gi mäüt HS lãn
âiãưn vo bng
HS1 lãn bng âiãưn
x -2 -1
-
3
1
0
3
1
1 2
x=3x
2
12 3
3
1
0
3
1
3 12
C B A 0 A
/
B
/
C
/
- GV gi HS2 lãn bng lm cáu b, GV
v hãû toả âäü Oxy trãn bng cọ
lỉåïi ä vng sàón :
b. Xạc âënh A (-
3
1
;
3
1
); A
/
(
3
1
;
3
1
)
B (-1; 3); B
/
(1; 3)
C (-2; 12); C
/
(2; 12)
Bi 5 tr 37 SBT, GV âỉa âãư bi lãn
mn hçnh v u cáưu HS hoảt
âäüng nhọm trong htåìi gian 5 phụt.
- Sau 5 phụt, GV thu bça 2 nhọm âỉa
lãn mn hçnh v 2 nhọm khạc dạn
lãn bng âãø chỉỵa
- HS hoảt âäüng nhọm, mäùi nhọm
4 em, viãút lãn giáúy trong hồûc
bng nhọm.
- GV gi âải diãûn 1 nhọm lãn trçnh
by bi
HS lãn bng trçnh by.
t 0 1 2 3 4 5 6
y 0 0,24 1 4
a. y = at
2
=> a =
2
t
y
(t≠0)
Xẹt cạc t säú :
222
1
24,0
4
1
4
4
2
1
≠==
=> a =
4
1
váûy láưn âo âáưu tiãn
khäng âụng.
b. Thay y = 6,25 vo cäng thỉïc y =
4
1
t
2
, ta cọ : 6,25 =
4
1
. t
2
t
2
= 6,25.4 = 25
t = ± 5
Vç thåìi gian l so dỉång nãn
188
t = 5 giáy
c. Âiãưn ä träúng åí bng t rãn
t 0 1 2 3 4 5 6
y 0 0,25 1 2,25 4 6,25 9
- GV gi HS lãn nháûn xẹt pháưn
trçnh by ca nhọm 1
- HS nháûn xẹt : âụng, sai, chäù cáưn
sỉía, cáưn bäø sung.
- GV gi HS âỉïng tải chäù nãu
nháûn xẹt bi lm ca nhọm 2
HS nháûn xẹt bi ca nhọm 2 trãn
cå såí âäúi chiãúu våïi bi â sỉía
ca nhọm 1
GV cho âiãøm 1 hồûc c 2 nhọm
Bi 6 tr 37 SBT
(Âãư bi âỉa lãn mn hçnh hồûc
bng phủ)
Q = 0,24. R. I
2
. t
GV hi : Âãư bi cho ta biãút âiãưu gç
?
R = 10Ω
t= 1s
Cn âải lỉåüng no thay âäøi Âải lỉåüng I thay âäøi
u cáưu : a Âiãưn säú thêch håüp
vo bng sau :
I (A) 1 2 3 4
Q (calo)
b. Nãúu Q = 60 calo. Hy tênh I ?
- GV cho HS hoảt âäüng cạ nhán
trong 2 phụt
- HS dỉåïi låïp lm viãûc cạ nhán.
- Sau 2 phụt, GV gi 1 HS lãn bng
trçnh by cáu a)
- HS lãn bng âiãưn säú thêch håüp
vo ä träúng
I (A) 1 2 3 4
Q (calo) 2,4 9,6 21,
6
38,4
- GV gi 1 HS âỉïng tải chäù nháûn
xẹt bi lm ca bản ?
- Q = 0,24R. t. I
2
= 0,24.10.1.I
2
= 2,4.I
2
- GV gi HS thỉï 2 lãn bng thỉûc
hiãûn cáu b
Q=2,4.I
2
60 = 2,4.I
2
=> I
2
= 60 : 2,4 = 25
=> I = 5 (A) (vç cỉåìng âäü dng
âiãûn l säú dỉång)
- GV gi 1 HS âỉïng tải chäù nháûn
xẹt bi lm ca HS trãn bng.
- GV nhàõc lải cho HS tháúy âỉåüc
nãúu cho hm säú y=f (x) =ax
2
(a≠0)
cọ thãø tênh âỉåüc f(1), f(2) v
ngỉåüc lải, nãúu cho f(x) ta tênh
âỉåüc giạ trë x tỉång ỉïng.
IV. Cng cäú :
- Nàõm cạc dảng bi táûp â luûn.
V. Hỉåïng dáùn vãư nh ( 3 phụt)
- Än lải tênh cháút hm säú y = ax
2
(a ≠0) v cạc nháûn xẹt vãư hm
säú y = ax
2
khi a>0, a<0.
- Än lải khại niãûm âäư thë hm säú y = f (x).
- Lm bi táûp 1, 2, 3 tr 36 SBT.
189
- Chøn bë â thỉåïc k, compa, bụt chç âãø tiãút sau hc âäư thë
hm säú y = ax
2
(a≠0)
190
Ngy soản :
Tiãút 49 : ÂÄƯ THË CA HM SÄÚ y = ax
2
(a ≠ 0)
A. MỦC TIÃU :
- HS biãút âỉåüc dảng ca âäư thë hm säú y = ax
2
(a≠ 0) v phán biãût
âỉåüc chụng trong hai trỉåìng håüp a >0, a<0.
- Nàõm vỉỵng tênh cháút ca âäư thë v liãn hãû âỉåüc tênh cháút ca
âäư thë våïi tênh cháút ca hm säú.
- Biãút cạch v âäư thë y = ax
2
(a≠0)
B. PHỈÅNG PHẠP : Nãu v gii quút váún âãư
C. CHØN BË CA GV V HS:
- GV : Giáúy trong cọ k sàón bng giạ trë hm säú y = 2x
2
; y = -
2
1
x
2
âãư bi (?1), (?3), nháûn xẹt.
- HS : Än lải kiãún thỉïc 'Âäư thë hm säú y = f(x)
''
, cạch xạc âënh mäüt
âiãøm ca âäư thë
Chøn bë giáúy k ä li âãø v âäư thë v dạn vo våí.
Chøn bë thỉåïc kãø v mạy tênh b tụi.
Mäùi bn mäüt bn giáúy trong cọ sàón lỉåïi ä vng.
D. CẠC BỈÅÏC LÃN LÅÏP :
I. ÄØn âënh täø chỉïc :
II. Bi c : (5 phụt)
GV gi 2 HS lãn bng cng lục âãø
kiãøm tra bi c.
HS1: a. Âiãưn vo nhỉỵng ä träúng
cạc giạ trë tỉång ỉïng ca y trong
bng sau
a. Âiãưn vo ä träúng trong bng y =
2x
2

x -4 -2 -1 0 1 2 4
y=-
2
1
x
2
-8 -2
-
2
1
0
-
2
1
-2 -8
b. Hy nãu nháûn xẹt rụt ra sau khi
hc hm säú y = ax
2
(a ≠0)
b. Nãu nháûn xẹt nhỉ SGK tr 30
- Bng viãút â âỉåüc chia lm 3
pháưn, GV k sàón trủc toả âäü trãn
lỉåïi ä vng, GV k sàón 2 bng giạ
trë cho HS âiãưn vo.
191
III. Bi måïi :
Hat âäüng ca tháưy v tr Näüi dung kiãún thỉïc
Hoảt âäüng 1:
ÂÄƯ THË CA HM SÄÚ y= ax
2
(a≠0)
ÂVÂ : Ta â biãút, trãn màût phàóng
toả âäü, âäư thë hm säú y = f(x) l
táûp håüp cạc âiãøm M (x; f(x)). Âãø
xạc âënh 1 âiãøm ca âäư thë, ta
láúy 1 giạ trë ca x lm honh âäü
thç tung âäü l giạ trë tỉång ỉïng
y= f(x)
Ta â biãút âäư thë ca hm säú y =
ax+b (a≠0) cọ dảng l mäüt âỉåìng
thàóng, tiãút ny ta s xem âäư thë
ca hm säú y = ax
2
(a≠0) cọ dảng
nhỉ thãú no ? Hy xẹt vê dủ 1
- GV ghi bng : Vê dủ 1 lãn phêa trãn
bng giạ trë HS1 â lm pháưn
kiãøm tra bi c
Vê dủ 1 : Âäư thë hm säú
y= 2x
2
(a = 2>0)
x -3 -2 -1 0 1 2 3
y=f(x) = 2x
2
- GV láúy cạc âiãøm
A (-3; 18); B (-2; 8)
C (-1; 2); 0 (0; 0)
C (1; 2); B
/
(2,8; A
/
3; 18)
- GV u cáưu HS quan sạt khi GV v
âỉåìng cong qua cạc âiãøm âọ.
- GV u cáưu HS v âäư thë vo våí.
- Sau khi HS v xong, GV cho HS
nháûn xẹt dảng ca âäư thë.
- GV giåïi thiãûu cho HS tãn gi ca
âäư thë l Parabol.
- GV âỉa lãn mn hçnh bi (?1)
+ Hy nháûn xẹt vë trê âäư thë hm
säú y=2x
2
våïi trủc honh
- Âäư thë hm säú y = 2x
2
nàòm phêa
trãn trủc honh
+ Hy nháûn xẹt vë trê càûp âiãøm
A, A
/
âäúi våïi trủc Oy ? Tỉång tỉû
âäúi våïi cạc càûp âiãøm B, B
/
v C, C
/
- A v A
/
âäúi xỉïng nhau qua trủc
Oy
B v B
/
âäúi xỉïng nhau qua trủc Oy
C v C
/
âäúi xỉïng nhau qua t rủc
Oy
+ Âiãøm no l âiãøm tháúp nháút
ca âäư thë
- Âiãøm O l âiãøm tháúp nháút ca
âäư thë
GV cho HS suy nghé cạ nhán räưi gi
HS âỉïng lãn tr låìi.
- Sang vê dủ 2 : GV gi 1 HS lãn
bng láúy cạc âiãøm trãn màût
phàóng toả âäü:
Vê dủ 2 :
M (-4; -8); N (-2; -2)
P ((-1; -
2
1
); O (0; 0)
192
P
/
(1; -
2
1
); N
/
(2; -2); M
/
(4; -8)
(lỉåïi ä vng v sàón), räưi láưn
lỉåüt näúi chụng âãø âỉåüc mäüt
âỉåìng cong
- Sau khi HS v xong âäư thë, GV âỉa
lãn mn hçnh (?2)
+ Hy nháûn xẹt vë trê âäư thë hm
säú y = -
2
1
x
2
våïi trủc Ox ?
Âäư thë hm säú y = -
2
1
x
2
nàõm
phêa dỉåïi trủc honh
+ Hy nháûn xẹt vë trê càûp âiãøm
M, M
/
âäúi våïi trủc Oy ? Tỉång tỉû
N, N
/
v P, P
/
?
- M v M
/
âäúi xỉïng våïi nhau qua
trủc 0y, N v N
/
âäúi xỉïng nhau
qua trủc Oy
+ Hy nháûn xẹt vë trê ca âiãøm O
so våïi cạc âiãøm cn lải trãn âäư
thë ?
P v P
/
âäúi xỉïng nhau qua trủc Oy
- Âiãøm O l âiãøm cao nháút ca
âäư thë.
- GV gi HS tr låìi. Nháûn xẹt : SGK trang 35
- GV âỉa "nháûn xẹt" åí SGK lãn mn
hçnh ân chiãúu.
- GV gi 2 HS âc pháưn "nháûn
xẹt" åí SGK
- GV cho HS lm (?3) - HS hoảt âäüng nhọm 4 phụt (?3)
+ u cáưu HS hoảt âäüng nhọm 3
âãún 4 phụt, mäùi nhọm 3 âãún 4
em.
+ Mäùi nhọm láúy âäư thë ca bản
v âẻp v chênh xạc nháút âãø
thỉûc hiãûn (?3)
Cho hm säú y = -
2
1
x
2
a. Trãn âäư thë ca hm säú ny xạc
âënh âiãøm D cọ honh âäü bàòng 3.
Tçm tung âäü ca D bàòng 2 cạch :
bàòng âäư thë v tênh y våïi x=3. So
sạnh 2 kãút qu:
b. Trãn âäư thë ca hm säú ny,
xạc âënh âiãøm cọ tung âäü -5
Cọ máúy âiãøm nhỉ thãú ? Khäng
lm tênh, hy ỉåïc lỉåüng giạ trë
honh âäü ca mäùi âiãøm ?
- Sau khong 4 phụt, GV thu bi ca
3 nhọm dạn lãn bng.
- GV goi âải diãûn nhọm trçnh by
chỉỵa bi ca nhọm âọ. a. Trãn âäư thë, xạc âënh âiãøm D cọ
honh âäü 3
- Bàòng âäư thë suy ra tung âäü ca
âiãøm D bàòng -4,5
- Tênh y våïi x = 3, ta cọ :
y=-
2
1
x
2
= -
2
1
.3
2
= -4,5
193
- Nãúu khäng u cáưu tênh tung âäü
ca âiãøm D bàòng 2 cạch thç em
chn cạch no ? Vç sao ?
Hai kãút qu bàòng nhau
- Chn cạch 2, vç âäü chênh xạc
cao hån
b. Trãn âäư thë, âiãøm E v E
/
âãưu
cọ tung âäü bàòng -5
Giạ trë honh âäü ca E khong -3,2
ca E
/
khong 3,2
- Hy kiãøm tra lải bàòng tênh toạn
Honh âäü ca âiãøm E ≈ 3,16
- GV v HS kiãøm tra nhanh bi táûp
ca 2 nhọm cn lải.
- GV kiãøm tra cạc nhọm khạc em
lm âụng hay sai.
- GV âỉa lãn mn hçnh bng sau :
x -3 -2 -1 0 1 2 3
y=
3
1
x
2
3
3
4
3
1
0
3
1
3
4
3
u cáưu HS dỉûa vo nháûn xẹt
trãn, hy âiãưn säú thêch hỉûp vo ä
träúng m khäng cáưn tênh toạn
- GV nãu "chụ " khi v âäư thë hm
säú y=ax
2
(a≠ 0)
1. Vç âäư thë y = ax
2
(a≠0) ln âi qua
gäúc toả âäü v nháûn trủc tung Oy
lm trủc âäúi xỉïng nãn khi v âäư
thë ca hm säú ny, ta chè cáưn
tçm mäüt säú âiãøm åí bãn phi trủc
Oy räưi láúy cạc âiãøm âäúi xỉïng våïi
nọ qua Oy.
( GV thỉûc hnh máùu cho HS bàòng
v âäư thë y =
3
1
x
2
)
Thỉûc hnh xạc âënh cạc càûp
âiãøm âäúi xỉïng qua trủc Oy ca
âäư thë y =
3
1
x
2
2. Sỉû liãn kãút ca âäư thë y = ax
2
(a≠0) våïi tênh cháút ca hm säú y
= ax
2

- Âäư thë y = 2x
2
cho ta tháúy âiãưu gç
?
- Âäư thë y = 2x
2
cho tháúy våïi a>0,
khi x ám v tàng âäư thë âi xúng
(tỉì trại sang phi) chỉïng t hm
säú nghëch biãún. Khi x dỉång v
tàng thç âäư thë âi lãn (tỉì trại sang
phi) chỉïng t hm säú âäưng
biãún.
194
GV gi HS khạc nãu nháûn xẹt våïi
hm säú y = -
2
1
x
2
IV. Cng cäú :
Nàõm dảng âäư thë hm säú våïi a>0; a<0
V. Hỉåïng dáùn vãư nh ( 2 phụt)
- Bi táûp 4, 5 tr 36, 37 SGK, bi 6 Tr38 SGK
- Hỉåïng dáùn bi 5 (d) SGK.
Hm säú y = x
2
≥ 0 våïi mi giạ trë ca x => y
min
= 0 ⇔ x = 0
Cạch 2 : Nhçn trãn âäư thë y
min
= 0 ⇔ x = 0
- Âc bi âc thãm : "Vi cạch v Parabän".
Ngy soản :
Tiãút 50: LUÛN TÁÛP
A. MỦC TIÃU :
- HS âỉåüc cng cäú nháûn xẹt vãư âäư thë hm säú y = ax
2
(a≠0) qua
viãûc v âäư thë hm säú y = ax
2
(a≠0).
- Vãư ké nàng : HS âỉåüc rn luûn k nàng v âäư thë hm säú y =
ax
2
(a≠0), k nàng ỉåïc lỉåüng cạc giạ trë hay ỉåïc lỉåüng vë trê ca mäüt
säú âiãøm biãøu diãùn cạc säú vä t.
- Vãư tênh ỉïng dủng : HS âỉåüc biãút thãm mäúi quan hãû chàût ch
ca hm säú báûc nháút v hm säú báûc hai âãø sau ny cọ thãm cạch
tçm nghiãûm phỉång trçnh báûc hai bàòng âäư thë, cạch tçm GTLN, GTNN
qua âäư thë.
B. PHỈÅNG PHẠP : Gåüi måí
C. CHØN BË CA GV V HS:
- GV : Bng trong v sàơn âäư thë hm säú ca bi táûp 6, 7, 8, 9, 10.
- HS : Chøn bë giáúy ä ly âãø v âäư thë v dạn vo våí. Chøn bë
thỉåïc k v mạy tênh b tụi.
Mäùi bn chøn bë 1 bn giáúy trong cọ sàón lỉåïi ä vng.
D. CẠC BỈÅÏC LÃN LÅÏP :
I. ÄØn âënh täø chỉïc :
II. Bi c : (10 phụt)
GV gi 1 HS lãn bng thỉûc hiãûn
a. Hy nãu nháûn xẹt âäư thë ca
hm säú y=ax
2
(a≠0)
- HS åí dỉåïi låïp lm bi 6 ab
- HS lãn bng thỉûc hiãûn u cáưu
ca GV
b. Lm bi táûp 6ab tr 38 SGK a. Phạt biãøu nhỉ SGK
b. V âäư thë hm säú y = x
2

x -3 -2 -1 0 1 2 3
y= x
2
9 4 1 0 1 4 9
195
- Sau khi cho HS vãư chäù, GV gi HS
dỉåïi låïp nháûn xẹt bi lm ca
bản vãư âäư thë: V cọ chênh xạc
khäng ? V âẻp khäng ?
b. f(-8) =64; f (-1,3) = 1,69; f(-0,75) =
16
9
;
Cáu b âụng, sai ? räưi cho âiãøm f(1,5) = 2,25 = 0,5625
III. Bi måïi :
Hat âäüng ca tháưy v tr Näüi dung kiãún thỉïc
LUÛN TÁÛP (33 phụt)
GV hỉåïng dáùn HS lm bi 6c, d Bi táûp 6 c, d :
- Hy lãn bng, dng âäư thë âãø
ỉåïc lỉåüng giạ trë (0,5)
2
; (-1,5)
2
;
(2,5)
2

- HS åí dỉåïi låïp lm bi vo våí.
Dng thỉåïc, láúy âiãøm 0,5 trãn
trủc Ox, dọng lãn càõt âäư thë tải
M, tỉì M dọng vng gọc våïi Oy,
càõt Oy tải âiãøm khong 0,25
- GV gi HS dỉåïi låïp nháûn xẹt bi
ca bản trãn bng.
- GV gi HS dỉåïi låïp cho biãút kãút
qu (-1,5)
2
; (2,5)
2
(-1,5)
2
≈ 2,25
(2,5)
2
≈ 6,25
- Cáu d) dng âäư thë âãø ỉåïc
lỉåüng cạc âiãøm trãn trủc honh
biãøu diãùn cạc säú
3
;
7
- Cạc säú
3
;
7
thüc trủc
honh cho ta biãút gç ?
Giạ trë ca x =
3
; , x=
7
y= x
2
= (
3
)
2
= 3
- Giạ trë y tỉång ỉïng x =
3
l bao
nhiãu?
- Em cọ thãø lm cáu d nhỉ thãú
no ?
d. Tỉì âiãøm 3 trãn trủc Oy, dọng
âỉåìng vng gọc våïi Oy, càõt âäư
thë y = x
2
tải N, tỉì N dọng âỉåìng
vng gọc våïi Ox càõt Ox tải
3
- GV: Hy lm tỉång tỉû våïi x=
7
- GV âỉa lãn mn hçnh ân chiãúu
bi táûp täøng håüp (âọ l bi 7
thãm cáu ca 8 v bi 10)
u cáưu : Hoảt âäüng nhọm.
+ Mäùi nhọm 4 em
+ Thåìi gian 5 phụt
+ Näüi dung : Lm bi táûp sau : trãn
màût phàóng toả âäü (hçnh v bãn);
cọ mäüt âiãøm M thüc âäư thë ca
hm säú y = ax
2

a. Hy tçm hãû säú a
b. Âiãøm A (4; 4) cọ thüc âäư thë
khäng ?
c. Hy tçm thãm 2 âiãøm nỉỵa
(khäng kãø âiãøm O) âãø v âäư thë.
d. Tçm tung âäü ca âiãøm thüc
Parabol cọ honh âäü x=-3
e. Tçm cạc âiãøm thüc Parabol cọ
tung âäü y = 6,25
196

Xem chi tiết: đại 9